Regio U10 Regiopoorten
In opdracht van U Ned heeft BVR, in samenwerking met Goudappel en Fakton, gewerkt aan de tien Regiopoorten rond Utrecht en Amersfoort. Regiopoorten zijn gebieden binnen loop- en fietsafstand van OV-knopen (trein en/of bus), waar substantieel ontwikkelruimte is voor nieuwe gemengde stedelijke milieus, P+R voorzieningen en verbindingen naar werklocaties en/of het omliggende landschap. Bestaande wijken in de directe nabijheid profiteren mee van de kwaliteitssprong in de leefomgeving en de multimodale bereikbaarheid en kunnen meedoen met de stedelijke verdichting, vergroening en de mobiliteitstransitie.
De aanleiding voor deze vraag aan ons consortium was de verstedelijkings- en mobiliteitsopgave rond Utrecht en Amersfoort. Het consortium heeft de opgave verbreedt en met een integrale blik en vanuit het regionale perspectief naar deze ontwikkellocaties gekeken. De tien Regiopoorten die zijn onderzocht zijn: Breukelen, Bilthoven, Bunnik, Woerden, Vianen, Driebergen-Zeist, Zeist-Noord, Houten, Nijkerk en Barneveld-Noord.
Vanuit de individuele kracht dragen alle Regiopoorten bij aan de groeiopgave van de hele regio. Op elke Regiopoort wordt bijgedragen aan meerdere opgaven (woningbouw, werkprogramma, mobiliteitstransitie, bereikbaarheid van het landschap of bijdrage aan de energiebesparing en opwekking). Elke Regiopoort heeft in zijn bijdrage een duidelijk eigen profiel met accentverschillen aan welke opgave de voornaamste bijdrage wordt geleverd. Deze eigen profielen zorgen ervoor dat de Regiopoorten elkaar kunnen aanvullen in de totale opgave. Zo kan bijvoorbeeld een Regiopoort waar werkprogramma ontwikkeld wordt, versnelling realiseren op andere Regiopoorten die zich juist lenen voor woningbouwontwikkeling maar momenteel vastzitten door het ontbreken van schuifruimte voor bedrijven, waardoor transformatie naar woningen niet kan plaatsvinden. Per Regiopoort is verkend wat zij kwalitatief en kwantitatief zou kunnen bijdragen aan de groeiopgave. Belangrijk is te melden dat het consortium heeft gekeken vanuit de samenhang tussen de Regiopoorten en het regionale perspectief. Dat kan verschillen van de wijze waarop de individuele gemeenten vanuit lokale belangen naar de locaties kijken.
De meerwaarde van de Regiopoort-aanpak zit enerzijds in de gezamenlijke kracht / positionering van de Regiopoorten ten opzichte van elkaar, zowel in programma, leefmilieus, identiteit als de ontsluiting van het recreatieve landschap. Het totaalpakket. Zeker als Regiopoorten op dezelfde corridor liggen, kunnen deze regiopoorten complementair aan elkaar zijn. Samen dragen ze bij aan het ontlasten van het wegennet door het verbeteren van de OV- en fietsinfrastructuur. Het vergroten van de bestemmingswaarde, het comfort van overstappen en het laden van de Regiopoorten met extra programma vergroot de kansrijkheid voor de frequentieverhoging van trein en de transitie van de bus tot een BRT-systeem. Ook het verbeteren van het voor- en natransport vanaf de Regiopoorten naar belangrijke bestemmingen zoals Utrecht Science Park en de verbindingen tussen de Regiopoorten onderling maakt het regionale mobiliteitssysteem meer robuust en biedt mensen een alternatief voor het reizen via Utrecht Centraal Station.
Anderzijds biedt de U Ned aanpak voor Regiopoorten de mogelijkheid voor partijen om elkaar op te zoeken en te versterken waarbij samenwerking tussen de Regiopoorten de ontwikkeling versnelt. Een gezamenlijke aanpak voor P+R en deelmobiliteit kan er voor zorgen dat gemeenten sterker staan in het verkrijgen van extra middelen en het interesseren van marktpartijen. Een gezamenlijke visie op de woon- en werkprogramma’s en voorzieningen kan bijvoorbeeld onderlinge concurrentie voorkomen en de zoektocht naar schuifruimte voor reeds aanwezig extensief programma rond de OV-knopen versnellen. Een gezamenlijk fonds voor het (voor)financieren van onrendabele ingrepen, zoals klimaat adaptieve maatregelen en ruimte voor ontmoeten en verblijven, kan de bestemmingswaarde vergroten.
Voor elke Regiopoort is een ruimtelijke verkenning gedaan naar de potenties van het zijn van een Regiopoort. In diverse workshops zijn de bevindingen met de U Ned partners, experts en Regiopoortgemeenten verkend. Het ontwerpend onderzoek is door het consortium aan de Regiopoortgemeenten aangeboden ter inspiratie van hun lokale plan- en visievorming.
