Ruimtelijke strategie Circulair Zuid Holland

In lijn met de nationale doelstellingen koerst de provincie Zuid-Holland op een 100% circulaire economie in 2050. In 2030 moet al de helft minder ruwe grondstoffen gebruikt worden. Wat zijn de ruimtelijke consequenties van deze doelen en welke kansen levert het op? Als antwoord op deze vraag hebben BVR adviseurs en Ecorys in samenwerking met een team van de provincie Zuid-Holland gewerkt aan een strategische verkenning naar de ruimtelijke aspecten van de circulaire economie (CE). Het resultaat is een ruimtelijke strategie. Het was voor het eerst in Nederland dat een provincie een ruimtelijke strategie voor CE laat opstellen.

Drie vragen stonden centraal om de strategie te bepalen:

• Wat is de ruimtelijke impact van de circulair-economische transitie in Zuid-Holland?
• Hoe wordt de dynamiek van ruimtelijke plannen en projecten in Zuid-Holland benut om circulair te worden?
• Wat is de ruimtelijke bijdrage van circulair aan andere transitie-opgaven?

Ontwerpend onderzoek van BVR leverde inzicht in noodzakelijke nieuwe landbouwteelten, innovatieve bouwvormen, het re-organiseren van bedrijventerreinen en het ontwikkelen van hubs. Belangrijke vondsten in het project zijn onder andere een provinciale circulaire hoofdstructuur, met een bundeling van ruimtelijke voorwaarden voor de circulaire economie. Daarnaast traceerden we in elk deel van Zuid-Holland andere circulaire kansen. Dit levert een verrassend palet op met typische circulaire ruimtes: de circulaire ruimtelijke schakels. Bijvoorbeeld een biobased productiegebied, een materialenhub of een houtbouwwijk. Voor elke schakel is het ruimtebeslag ingeschat. De kern van de strategie is het verstandig op-, af- en ombouwen van de huidige economische ruimte naar circulaire productie- en consumptieketens met inzet van deze ruimtelijke schakels.

Het werkproces in 2021 en 2022 was slim opgeknipt in vier stappen, vier seizoenen met tal van (ambtelijke) werksessies en gespreksrondes, gevoed door ontwerpend onderzoek van AtelierBVR. Elk seizoen had een andere insteek zodat het project fris en energiek bleef. Het werk is in 2023 omarmd door Gedeputeerde Staten. Het zeer beeldende en doorklikbare eindproduct en meer informatie over het project is te vinden op de website van de provincie.

Uitleg bij onderstaande beelden:
1. Van de huidige lineaire economie naar een 100% circulaire economie met hernieuwbare grondstoffen en kringlopen.
2. Voorbeeld van een ruimtelijke schakel: een biobased verwerkings- en verwaardingslocatie.
3. De speerpunten op provinciale schaal voor de circulaire hoofdstructuur en ruimtelijke schakels.